Želja za okupljanjem, druženjem, dobrom kapljicom i dobrim jelima oduvijek je postojala u Koprivnici, samo što su prije mjesta okupljanja bila posve drugačija.
Umjesto danas blještavih kafića nekada su bile skromno, ali intimno uređene gostionice kojima je naš grad obilovao. Ove tople i često jednostavno uređene prostorije okupljale su ljude svih slojeva društva nudeći im ne samo hranu i piće već i prostor za razmjenu priča i ideja.
Gostionice i svratišta spominju se tek od 1818. godine, a 1930. godine u Koprivnici bilo četrdesetak gostionica.
U Frankopanskoj ulici je tako bila takozvana Ganzerova gostionica, a preko puta kolodvora na parkiralištu Nemšićeva, a kasnije Blaževićeva kolodvorska gostionica. Na Jelačićevom trgu pokraj Izvorovog Konzuma postojala je gostionica braće Krčmar, nešto dalje Benotićeva, zatim Grahovčeva gostionica pokraj Muzeja, gostionica Side Hiršl u Dubovcu, koju su svi susjedi jednostavno zvali “kod Židovke”, Pavlićeva gostionica na Lenišću, Šarafova u Dugoj ulici i još mnoge druge.
Kako navodi Krešimir Švarc u svojim “Štiklecima”, sve su te gostionica bile međusobno vrlo slične.
– Većina od njih bila je u skromnim prizemnicama s malim prozorima, skromno uređene unutrašnjosti, s običnim drvenim klupama, stolicama i stolovima pokritim običnim kariranim stolnjacima ili onima od doma tkanog platna. Neke od njih imale su prozorčić između kuhinje i sobe za goste preko kojega se isporučivalo jelo i širio miris kuhinje, miris gulaša, perkelta, rajžleca ili pajšleca. U jednom je kutu bio običan, jednostavan šank bez mnogo ukrasa, s obaveznim “ajskastlom”, odnosno pretečom frižidera. Tu se točilo pivo na čaše ili dobra domaća kapljica – navodi.
Jembrekova gostionica na Lenišću i božićni “bermet”
Posebno cijenjena i omiljena gostionica bila je ona Stjepana Jembreka i njegove gospođe Genoveve na uglu Frankopanske i ulice Braće Radića. Bila je to dugačka, niska prizemnica te se u potpunosti uklapala u opisani kliše koprivničkih gostionica. Ipak, posebno se isticala u božićno vrijeme i to zbog jednog posebnog delikatesnog napitka – desertno vino zvano “bermet”.
Osnovu tog pića čini fino, crno, staro vino (portugizac ili frankovka) u koje se još poslije berbe stavilo nešto grožđa te iste vrste, dobro sačuvanog i zdravog. Vrijeme pripreme “bermeta” nastupilo je polovicom studenog za što je trebalo nabaviti naranče, limune, “cvebe”, smokve, arancina i muškatnog oraščića. U međuvremenu se nekoliko litara crnog vina prokuhalo sa domaćim, iz vinograda donesenim pelinom, te isto tako s određenom količinom šećera. Sve se to ulilo u bačvu s crnim vinom te je tijekom studenog i prosinca uslijedilo nekoliko pretakanja.
Posljednje nedjelje pred Božić nastupilo je vrijeme otvaranja i početka pijenja “bermeta”, odnosno, prvo okupljanje poznatih koprivničkih ljubitelja dobre kapljice i druženja. Bili su to braća Sulimanović, braća Krčmar, inženjer Ravnikar i drugi, koji su ujedno započeli žustre debate o tome je li ovogodišnji “bermet” slađi ili gorkiji od lanjskoga.
Svatko tko je nešto držao do sebe, do svog ugleda, morao je tih dana srknuti malo te posebne Jembrekove delicije – ili kod njega u gostionici ili kod kuće u donesenom demižonu ili butelji.
